Προσκυνηματικός Τουρισμός

Η Μονή Οσίου Λουκά χτισμένη σε υψόμετρο 430 μέτρων βρίσκεται στη δυτική πλαγιά του όρους Ελικώνα, κάτω από την ακρόπολη του Αρχαίου Στείριου. Περιλαμβάνεται στη λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCΟ και  αποτελεί σπουδαίο χριστιανικό προσκύνημα. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της μεσοβυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής. Ο ναός είναι αφιερωμένος στον Όσιο Λουκά όταν ο ίδιος ασκήτευε εκεί στα τελευταίαχρόνια της ζωής του (946-953), κάνοντας παράλληλα την απαρχή της μοναστικής δραστηριότητας στην περιοχή.

Η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή αλλιώς  Ναός της Παναγίας Σκριπούς βρίσκεται κοντά στον αρχαίο Ορχομενό. Πρόκειται για τη Μοναστηριακή Εκκλησία χτισμένη τον 9ο αιώνα. Σήμερα σώζεται και λειτουργεί μόνο το Καθολικό της που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στους αποστόλους Πέτρο & Πάυλο. Πιθανολογείται ότι σχεδιάστηκε ως ταφικό μνημείο του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντα ο οποίος ίδρυσε τη Μονή (873-874). Γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο, στις 23 Αυγούστου (γιορτή της Παναγίας)  αλλά και στις 10 Σεπτεμβρίου ημέρα που το 1943 ο Ορχομενός και οι κάτοικοι του σώθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής που αποπειράθηκαν να κάψουν την πόλη και τους κατοίκους. Η παράδοση λέει ότι σώθηκαν από θαύμα της Παναγίας, εξ ου και ο εορτασμός της 10ης Σεπτεμβρίου.

Στη Χαλκίδα, στο κέντρο της πόλης, δεσπόζει επιβλητικός ο Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής που χρονολογείται τον 5ο αιώνα και είναι σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο. Ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό πάνω στα ερείπια, όπως λέγεται, αρχαίου  ναού αφιερωμένου στον Δία. Αποτελεί σπουδαίο θρησκευτικό μνημείο και προσκύνημα καθώς η εικόνα της Αγίας Παρασκευής θεωρείται θαυματουργή με πλήθος πιστών να κάνει τάματα στη χάρη της. Η εκκλησία γιορτάζει 26 Ιουλίου.

Ένα από σημαντικότερα χριστιανικά προσκυνήματα όχι μόνο της Εύβοιας αλλά και ολόκληρου του χριστιανισμού  είναι ο ναός του Αγίου Ιωάννη Ρώσου που βρίσκεται στο Προκόπι στην Βόρεια Εύβοια. Στο ναό βρίσκεται το σκήνωμα του Αγίου που θεωρείται θαυματουργό με αποτέλεσμα καθημερινά να καταφτάνει για προσκύνημα πλήθος πιστών από κάθε μεριά της χώρας. Στο ναό μεταφέρθηκε το 1924 κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών καθώς οι χριστιανοί κάτοικοι του Προκοπίου της Μικράς Ασίας πήραν μαζί το σκήνωμα του Αγίου μεταφέροντας το στη νέα τους πατρίδα. Ο ναός στο Προκόπι θεμελιώθηκε το 1930 προς τιμή του Αγίου. Είναι τόσο σπουδαίο προσκύνημα που πλήθος πιστών από διάφορα σημεία της Εύβοιας φτάνει στον ναό με τα πόδια (κυρίως την παραμονή της γιορτής του Αγίου). Η μνήμη του  Άγιου Ιωάννη Ρώσου τιμάται στις 26 Μαϊου.

Πρόκειται για ένα από τα πιο ιστορικά και όμορφα μοναστήρια της Εύβοιας και βρίσκεται στις πλαγιές του βουνού Καβαλάρη στη βόρεια πλευρά της Εύβοιας. Εικάζεται, αν και δεν είναι γνωστή η χρονολογία που χτίστηκε, ότι αυτό έγινε πριν το 1500. Λέγεται ότι ο Όσιος Δαυίδ έχτισε τη Μονή περίπου το 1550 πάνω στα ερείπια του προηγούμενου ναού που είχαν καταστρέψει οι Τούρκοι το 1470 μετά την κατάληψη της Εύβοιας. Γύρω και έξω από τη Μονή έχουν χτιστεί διάφορα εκκλησάκια στη μνήμη Αγίων ενώ η μονή είναι γνωστή για θαυματουργές ιδιότητες του γέροντα μοναχού Ιάκωβου που υπήρξε για πολλά χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του ηγούμενος της. Κοντά στη Μονή, περίπου 1 χλμ. βρίσκεται το “Αιονέρι”. Η παράδοση λέει ότι εκεί σε ένα βράχο ο Όσιος Δαυίδ χτύπησε το ραβδί του και ανάβλυσε άφθονο, ιαματικό νερό. Η μονή γοιρτάζει στις 6 Αυγούστου, την Μεταμόρφωση του Σωτήρος αλλά και την 1η Νοεμβρίου γιορτή για τη μνήμη του Όσιου Δαυίδ.

Μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον έξω από το χωριό Βράχα της Ευρυτανίας θα συναντήσετε την Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, γνωστή και ως Μονή Βράχας  που εικάζεται πως χτίστηκε γύρω στα 1600 και ανήκει στη μεταβυζαντινή περίοδο. Υπήρξε το σπουδαιότερο μοναστήρι των Ανατολικών Αγράφων. Οι μοναχοί, ανέπτυξαν έντονη δραστηριότητα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και κατά την ελληνική επανάσταση του 1821, γεγονός που οδήγησε στην καταστροφή της Μονής από τους Τούρκους. Σήμερα σώζεται μόνο το Καθολικό που αποτελεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο ενώ σπουδαίες είναι και οι τοιχογραφίες του 18ου αιώνα που σώζονται σε καλή κατάσταση.

Σε ένα τοπίο που μαγεύει με το φυσικό του κάλλος και μόλις 33 χλμ. μακριά από το Καρπενήσι, βρίσκεται το χωριό Προυσός και το ομώνυμο μοναστήρι, η Ιερά Μονή Προυσού ή διαφορετικά, Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας, Πρόκειται για σπουδαίο τόπο προσκυνήματος όχι μόνο στην Ευρυτανία αλλά σε όλη τη χώρα με χιλιάδες κόσμου να σπεύδουν προκειμένου να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα της Παναγίας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Η Μονή γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.

Στα ‘Άγραφα, δίπλα από την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών και κοντά στην παλιά ομώνυμη γέφυρα (γέφυρα Τατάρνας) στον Αχελώο ποταμό, μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Τατάρνας. Το χαρακτηριστικό του  όνομα, πιθανολογείται  πως σημαίνει “τόπος συγκέντρωσης ανθρώπων”.  Δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε το μοναστήρι αλλά η παράδοση τοποθετεί την ίδρυσή του τον 12ο αιώνα. Καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 1821 όταν οι μοναχοί βοήθησαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στη νικηφόρα μάχη με τους Τούρκους που έδωσε στην περιοχή. Ξαναχτίστηκε το 1844 αλλά δυστυχώς ξανακαταστράφηκε το 1963 λόγω κατολισθήσεων. Το καινούριο μοναστήρι χτίστηκε το 1970.  Από τα ερείπια του πρώτου κτίσματος έχει σωθεί η ψηφιδωτή Ιερή εικόνα της “Άκρας Ταπείνωσης” που χρονολογείται τον 12ο με 13ο αιώνα και σώζεται στο σκευοφυλάκιο της Μονής ως θησαυρός.

Η ιστορική  Ιερά Μονή Κοιμήσεως της θεοτόκου ή ευρύτερα γνωστή ως Μονή Αγάθωνος, βρίσκεται στη Λαμία, στο χωριό Λυχνό και είναι από τα πιο σημαντικά σήμερα προσκυνήματα στη χώρα. Η παράδοση λέει πως το παλιό μοναστήρι στο οποίο ασκήτευε ο όσιος Αγάθωνας έπαθε καθίζηση και η εικόνα της Παναγίας εξαφανίστηκε αλλά βρέθηκε σε μια σπηλιά στην περιοχή. Εκεί κοντά στη σπηλιά, που είναι και η σημερινή θέση της μονής, ο Όσιος Αγάθωνας έχτισε το μοναστήρι τον 14ο με 15ο αιώνα στο οποίο μεταφέρθηκε και η θαυματουργή όπως λέγεται, εικόνα της Παναγίας. Η μονή που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της βυζαντινής περιόδου, μετά της κοίμηση του ιδρυτή της, Οσίου Αγάθωνα, ονομάστηκε από τους μοναχούς Μονή του Αγάθωνος. Η συμβολή της μονής και των μοναχών κατά την περίοδο της επανάστασης του 1821 αλλά και στα χρόνια της Εθνικής αντίστασης κρίνεται σπουδαία. Στο μουσείο της μονής διασώζονται πολλά κειμήλια αλλά και τίμια λείψανα.

Μόλις 23 χλμ μακριά από τη Λαμία, σε πανέμορφο φυσικό τοπίο που το χαρακτηρίζει η πλούσια βλάστηση βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Δαμάστας, που είναι αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Θεοτόκου και μετατράπηκε σε γυναικεία μονή το 1953. Δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε, ωστόσο το καθολικό της είναι του 11ου αιώνα και οι αγιογραφίες τοποθετούνται στα1810 -1820.  Στη μονή βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που πλήθος πιστών καταφτάνει από παντού για να την προσκυνήσει. Η μονή γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

Στη βορειοανατολική πλευρά του Παρνασσού, μόλις 5 χλμ από την Αμφίκλεια σε μια πανέμορφη  περιοχή γεμάτη πράσινο και σε υψόμετρο 800 μέτρων βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας. Υπήρξε ανδρικό μοναστήρι αλλά από το 1954 λειτουργεί ως γυναικείο. Στην σημερινή τοποθεσία βρισκόταν και το παλιό μοναστήρι της βυζαντινής περιόδου. Τα σημερινά κτίσματα είναι του 18ου αιώνα. Στο καθολικό της μονής φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γαυριώτισσας. Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

Στο νοτιοδυτικό άκρο της Φωκίδας,στις παρυφές των Βαρδουσίων ορέων, βρίσκεται ένα από τα πιο ιστορικά μοναστήρια της Ελλάδας, η Ιερά Μονή Παναγίας Βαρνάκοβας, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στη μονή φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας – χρονολογείται από τη στιγμή ίδρυσης της μονής- για την οποία, πλήθος πιστών φτάνει στο μοναστήρι. Η μονή ιδρύθηκε το 1077 από τον Όσιο Αρσένιο τον Βαρνακοβίτη και αναδείχτηκε σε σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής ακόμα και μέχρι σήμερα γι’ αυτό και είναι γνωστό ως “η Αγία Λαύρα της Ρούμελης”. Διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821. Το 1984 ερημώθηκε αλλά επαναλειτουργεί από το 1992 ως γυναικεία.